کامێل کلۆدێل

کامێل کلۆدێل

کامیل کلۆدێل – Camille Claudel 1864-1943 -) خوێندکاری (ئاگۆست ڕۆدینAuguste Rodin (1840 – 1917) -) په‌یکه‌رتاشی به‌ناوبانگی فه‌ره‌نسی بوو. کاتێک (ڕۆدین و کامێل) یه‌کتر ده‌ناسن، ڕۆدین 43 ساڵ ته‌مه‌نی بووه‌ و کامێل ته‌نها 18 ساڵان بووه‌. لێره‌وه‌ په‌یوه‌ندی ئه‌م دوانه‌ له‌ فێرخواز و مامۆستاوه‌ ده‌گۆڕێت بۆ په‌یوه‌ندی یه‌کی ئاشقانه‌ و ته‌نانه‌ت به‌بێ هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ یه‌کتردا ده‌ژین. به‌ڵام ئه‌مه‌ نه‌فره‌تێکی زۆری که‌سانی ده‌وروو‌به‌ریان بۆ ده‌هێنێ به‌تایبه‌ت بۆ کامێل. ‌ ته‌نانه‌ت دایکی خۆی به‌ ( ژنێکی به‌ندکراو) له‌قه‌ڵه‌می ده‌دات و پێیوایه‌ له‌گه‌ڵ له‌شفرۆشێکدا جیاوازی نییه‌. هه‌ڵبه‌ت زیره‌کی و کاری باڵای په‌یکه‌ر تاشی کامێل بێ وێنه‌ بووه‌. ئاگۆست ڕۆدین بێ ئه‌ندازه‌ به‌ تواناکانی سه‌رسام بووه‌، هه‌روه‌ک لێکۆڵه‌ره‌کان باسی لێوه‌ ده‌که‌ن،‌ توانای خوێنده‌واری کامیل زۆر باڵابووه‌، به‌ جۆرێک که‌ پشتی به‌ ئه‌ده‌بی کلاسیک به‌ستوه‌ و له‌ کاره‌کانیدا ڕه‌نگی داوه‌ته‌وه‌، به‌تایبه‌ت مێتامۆرفۆزه‌کانی ئۆڤید. دواتر وه‌ک ده‌رکه‌وتووه‌ ڕۆدین ناچاربووه‌ زۆر زیاتر بخوێنێته‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی به‌ئاستی هۆشیاری و زانایی کامیلل بگات له‌ بواری ئه‌ده‌بی کلاسیکدا. له‌گه‌ڵ ئه‌مانه‌شدا کامێل و ڕۆدین په‌یوه‌ندیان زۆر ئاڵۆز ده‌بێت و له‌یه‌ک جیاده‌بنه‌وه‌.


کامێل خانمه‌ په‌یکه‌ر تاشی به‌توانا له‌ ته‌واوی ژیانیدا کاره‌کانی و تواناکانی به‌هه‌ند وه‌رنه‌گیران. هه‌ربۆیه‌ش ده‌که‌وێته‌ به‌ر نه‌فره‌تی خه‌ڵك و ژیانێکی ئاڵۆز و هه‌ژار ده‌ژی. خه‌ڵک حوکمێکی مۆڕاڵی نادروستیان به‌سه‌رژیانی تایبه‌تیدا ده‌دا و توانا و کاره‌ نایابه‌کانیان به‌هه‌ند وه‌رنه‌ده‌گرت. له‌کۆتایدا تامردنی زیاتر له‌ 30 سی ساڵی ته‌مه‌نی له‌ شێتخانه‌دا به‌سه‌ربرد. ئه‌و شێتخانه‌یه‌ی که‌ خۆی پێی ده‌وت (مه‌نفا) کاتێک له‌ساڵی 1951 کۆچی دوایی ده‌کات، هه‌شت ساڵ دوای ئه‌وه‌ کاره‌کانی ده‌که‌ونه‌ به‌ر دیدی خه‌ڵک و تا ڕاده‌یه‌ک ده‌ناسرێت. له‌ ساڵی 1982 وه‌ ساڵی 1989 که‌ ڕۆمانێک و فیلمێک له‌سه‌ر ئه‌م خانمه‌ ده‌رده‌چێت به‌ ته‌واوی ناو ده‌رده‌کات و کاره‌کانی ده‌بنه‌ سێنته‌ری سه‌رسامی و گرنگی پێدانی شاره‌زایانی بواری هونه‌ری په‌یکه‌رتاشی. ئێستا کاره‌کانی ئه‌م خانمه‌ له‌ مۆزه‌خانه‌ گه‌وره‌کانی فه‌ره‌نسا دانراوه‌… گه‌ر وه‌ک یه‌ک نمونه‌ سه‌یری ژیانی ئه‌م خانمه‌ بکه‌ین، ده‌کرێ وه‌ک ژنێک که‌ ته‌نها ویستویه‌تی وه‌ک هونه‌رمه‌ندێک، وه‌ک مرۆڤێکی سه‌ربه‌ست و ئازاد بژی و کاربکات. کرداره‌کانی و شێوه‌ ژیانی ئه‌م خانمه‌ بۆ ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی فه‌ره‌نسا له‌ دژی داب و نه‌ریتی کۆمه‌ڵگای بۆرژوازی بوو.هه‌ربۆیه‌ش (کامێل کلۆدێل) ژیانێک نه‌ژیا که‌ خۆی ویستی و ئه‌و ناوبانگه‌ی پێنه‌به‌خشرا وه‌ک ئه‌وه‌ی به‌ په‌یکه‌رتاشی “مه‌زن” ڕۆدین به‌خشرا. هه‌رچه‌ند ئێستا کاره‌کانی ئه‌م خانمه‌ گرنگیه‌کی زۆری هه‌یه‌ ، به‌ڵام ده‌یان ساڵ دوای مه‌رگی له‌شێتخانه‌دا، ئه‌م ژنه‌ وه‌ک په‌یکه‌رتاشێکی گرنگ و مه‌زن هه‌ژمار کرا.
نوسینی : هۆزان مه‌حمود

Kurdistan